کارشناس ارشد رشته تفسیر، پژوهشگر مطالعات زنان و خانواده جامعةالزهرا(س)
10.22081/jpf.2024.69144.1034
چکیده
یکی از بزرگترین شاخصههای زندگی امروز بشر، گسترش فضای رسانهای و ارتباطات جهانی است. از اواسط قرن بیستم، دورۀ تاریخی جدید آغاز شد که در پی آن صنایع سنتی که با انقلاب صنعتی به اوج خود رسیدند، بر روی فناوری اطلاعات متمرکز شدند؛ از این رو عصر حاضر عصر رایانه، عصر دیجیتال یا عصر رسانههای جدید شناخته میشود. در این دوره، شبکههای اطلاعاتی بهشدت گسترش یافتند و حجم زیادی از دادهها در هر لحظه منتقل میشود و پیامهای فرهنگی، اقتصادی و ... در حجم وسیعی در ذهن و ضمیر ناخودآگاه مخاطبان جای میگیرد. این شرایط زندگی انسان را نیز دستخوش تغییرات شگرفی کرده است؛ تا جایی که بسیاری از افراد به دنیا و زندگی از دریچه رسانه مینگرند و در برخی مقهور و تسلیم جاذبههای ظاهری و فریبنده رسانهها و القائات آنها میشوند. تغییر سبک زندگی این افراد تحت تأثیر این فضا، نشان از تغییرات فراوان فضای فکری و عقیدتی آنها دارد؛ از اینرو داشتن قدرت تحلیل و هوشیاری مخاطب در ارتباط با رسانهها و آگاهی از اینکه هر پیام با چه هدفی و از طرف چه کسانی ارائه میشود، میتواند در زندگی امروز برای تعامل با رسانهها به ما کمک کند؛ امری که از آن به سواد رسانهای تعبیر میشود. این موضوع نیازمند آموزش است و اولین محفل آن بستر خانواده است؛ زیرا مانند دیگر مسائل که اساس آن را در خانواده میآموزیم، اولین مواجهه ما با رسانهها نیز در بستر و محیط خانه و خانواده است؛ بنابراین لازم است نوع تعامل با این رسانهها را نیز در خانواده آموزش دهیم تا اثری عمیق و طولانیمدت در روان و ذهن فرزندان هر خانواده داشته باشد.