استفاده از هوش مصنوعی در مدیریت هوشمند مسائل خانواده

فناوری هوش مصنوعی، رایانه‌ها و ماشین‌ها را قادر می‌سازد تا هوش انسانی و قابلیت‌های حل مسئله را شبیه‌سازی کنند. هوش مصنوعی دربردارندۀ یادگیری ماشینی و یادگیری عمیق است. الگوریتم‌های هوش مصنوعی بر اساس فرایندهای تصمیم‌گیری مغز انسان مدل‌سازی شده‌اند که می‌توانند از داده‌های موجود «یاد بگیرند» و در طول زمان طبقه‌بندی یا پیش‌بینی دقیق‌تری را انجام دهند؛^[1] از این‌رو هوش مصنوعی ماهیت توسعه انسان‌مدار را دگرگون می‌کند و ماشین‌ها به یکی از بدیل‌های رقیب انسان در توسعه علم و دانش بدل شده‌اند.^[2] در سایه گسترش هوش مصنوعی، تمام ساختارهای اقتصادی، سیاسی، امنیتی، فرهنگی، ارزشی، فناورانه و اجتماعی به شکلی بنیادین متحول شده‌اند.^[3] در چنین تحولاتی، تفکر دربارۀ بهره از ظرفیت‌های هوش مصنوعی در افزایش کیفیت زندگی امری موجه است. فراگیری هوش مصنوعی آسیب‌هایی مانند تصرف شغل‌ها، ازدیاد بیکاری، نقض حریم خصوصی، شفافیت‌نداشتن، ساخت پروفایل‌ها و ویدئوهای جعلی، ایجاد وابستگی و ... را دربر خواهد داشت که باید تحلیل شود؛ اما تمرکز این نوشتار فقط بر کارکردهای موثر و مفید هوش مصنوعی است. بر اثر بهره‌مندی از کارکردهای پیش‌گفته می‌توان به قدرت در جهان، آسایش برای ملت و پیشروی هرچه بیشتر اسلام دست یافت. حضرت علی(ع) می‌فرمایند:
العِلمُ سُلطانٌ مَن وَجدَهُ صالَ بِهِ وَ مَن لَم یَجِدهُ صیلَ عَلَیه؛^[4]
دانش، سلطنت و قدرت است؛ هر‌که آن را بیابد، با آن یورش برد و پیروز شود و هرکه آن را نیابد، بر او یورش برند و مغلوب گردد.
تأثیر هوش مصنوعی امروزه در همه عرصه‌های جهانی نمایان است؛ از این‌رو رهبر معظم انقلاب درباره این فناوری می‌فرمایند:
در دوران هوش مصنوعی و کوانتوم و اینترنت و امثال این پیشرفت‌های علمی، نمی‌شود با همان شیوه‌های چهل سال قبل، دوران تلفن‌های کذایی و ضبط‌صوت‌های کذایی، با آن ابزارها امروز کار کرد ... .^[5]
این مسئله در اداره آینده دنیا نقش دارد و باید به‌گونه‌ای عمل کنیم که ایران جزء ده کشور برتر هوش مصنوعی در دنیا قرار بگیرد.^[6]
کشور ما در حوزه تولید علم در هوش مصنوعی، رتبه اول منطقه و پانزدهم دنیا را در اختیار دارد؛ اما در استفاده از هوش مصنوعی در زندگی و فناوری، رتبه۷۷ را دارد؛^[7] درواقع متخصصان، خانواده‌ها و جوامع نتوانسته اند ظرفیت‌های این فناوری را به‌خوبی ‌بشناسند. با شناخت این ظرفیت‌ها،می‌توان از هوش مصنوعی در جایگاه دستیار یا تسهیل‌کنندۀ مسائل خانوادگی استفاده کرد. در این جستار به روشنگری جزئی قابلیت‌های هوش مصنوعی در مدیریت مسائل خانواده پرداخته می‌شود. امید است متخصصان ایرانی بتوانند با بهره از قابلیت‌های این فناوری و ساخت برنامه‌های بومی و اختصاصیِ متناسب با فرهنگ ایرانی - اسلامی، عرصه‌های استفاده هوش مصنوعی در خانواده را برجسته کنند.
 
[1]. What is artificial intelligence (AI)?, See in: https://www.ibm.com/topics/artificial-intelligence.
[2]. Slonim, N.(2021).An autonomous debating system.384.
[3]. محمد حسینی‌مقدم، «هوش مصنوعی و آینده آموزش دانشگاهی در ایران»، ص 23.‎
[4]. عبدالحمید ابن‌ابی‌الحدید، شرح‌ نهج‌ البلاغه، ج ۲۰، ص ۳۱۹.
[5] .https://farsi.khamenei.ir/audio-content?id=53091.
[6]. https://farsi.khamenei.ir/news-content?id=49002.
[7]. mehrnews.com/x32wKz.