کارکرد خانواده در تقویت امنیت فرهنگی در جامعه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

سطح سه رشته تفسیر و دانش اموخته سطح دو حوزه علمیه خواهران

10.22081/jpf.2025.71632.1060

چکیده

امنیت فرهنگی به معنای توانایی یک جامعه در حفظ ارزش‌ها و مولفه‌های فرهنگی خود در برابر تهدیدات است و از ارکان اساسی بقاء و ثبات هر جامعه است و تأثیر مستقیمی بر امنیت ملی دارد. هرگونه تهدید در این حوزه می‌تواند سایر ابعاد امنیت را نیز تحت تأثیر قرار دهد. در این میان، خانواده به‌عنوان مهم‌ترین نهاد جامعه، نقش مؤثری در فرهنگ‌سازی و حفظ امنیت فرهنگی ایفا می‌کند. شناخت کارکردهای خانواده در این زمینه می‌تواند به تداوم فرهنگ ایرانی ـ اسلامی و در نتیجه تقویت امنیت فرهنگی کمک کند. از این رو به دلیل اهمیت و رابطه‌ی اثرگذار امنیت فرهنگی بر امنیت ملی کشور که هرگونه تهدید یا تزلزل در آن می‌تواند در سایر بخش‌های امنیت اثرگذار بوده و امنیت ملی کشور را به مخاطره اندازد، پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع مکتوب کتابخانه‌ای، به بررسی کارکرد خانواده در تقویت امنیت فرهنگی جامعه پرداخته است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که کارکردهای خانواده در این زمینه در دو بعد درون‌خانوادگی و برون‌خانوادگی قابل بررسی است. در بعد درون‌خانوادگی، خانواده از طریق دین‌باوری، حفظ مرکزیت نهاد خانواده، تعمیق ارزش‌ها، افزایش آگاهی و تقویت بنیان‌های فکری، و ارتقای فرهنگ زیست مجازی، به امنیت فرهنگی کمک می‌کند. در بعد برون‌خانوادگی نیز با ایفای کارکردهایی همچون جامعه‌پذیری، تثبیت و تعمیق هویت ملی-اسلامی، پاسداشت سنت‌های صحیح و میراث فرهنگی، مشارکت در امور اجتماعی ـ سیاسی، و ارائه سبک زندگی اسلامی ـ ایرانی، به تقویت امنیت فرهنگی جامعه کمک می‌نماید.

کلیدواژه‌ها